Tiyatro Türü ve Özellikleri

Tiyatro: göstermeye bağlı edebi metinlerdir. Aynı zamanda bir çeşit sanattır.

Antik yunan döneminde ortaya çıkmıştır. Dini törenlerinin etkisiyle ortaya çıkmıştır. Mitolojik unsurlar milattan önce yer almıştır. Yunanlılardan romalılara geçmiştir ama en önemli gelişmesini Rönesans’ta göstermiştir. Avrupa ülkelerinden bir kısmı tiyatroyu geliştirerek komedi ve trajediyi birleştirdiler ve dram ortaya çıktı. Kadınların sahneye çıkması yasaktı.

Dionysos Tiyatrosu: Şarap ve festival tanrısı adına yapılmıştır. İlk tiyatrodur(İÖ 4.-5. yüzyıl). Haz ve acı arasında gidip gelir. Trajedi ve komedi ortaya çıkmıştır.

1. Trajedi

İnsanlarda merak ve korku uyandıran olaylarla tertiplenir. Konusunu tarihten ve mitolojiden alır. Olay, soylular arasında geçer. Korkunç ve çirkin olaylar sahnede gösterilmez. Üç birlik kuralına uygundur: olay-zaman-mekan birliği. Asil bir üslupla manzum olarak yazılır.

aiskylos, sophokles, euripides = mö 5. yüzyıl

fransız edebiyatında corneille ve racine.

Karagöz ve Hacivat

Arkası ışıklandırılan bir perde önünde deriden yapılmış tiplemelerin canlandırıldığı bir gölge oyunudur. Hayal-i zıl olarak geçer. Karagöz ve hacivat ana tiplemelerdir. Hacivat yarı aydın tiplemedir. Karagöz ise cahil ve her şeyi yanlış anlayan tiplemedir. Mizah ögesi ikisi arasındaki yanlış anlaşılmaya dayanır. Bunun dışında tuzsuz deli bekir, bebe ruhi, zenne gibi yan tiplemeler de mevcuttur. Oyun dört bölümden oluşur. Bölümleri: mukaddime, muhavere, fasıl, bitiş. Doğaçlamadır.

FABL

Kahramanları hayvanlar olan anlatılardır. Kişileştirme ve konuşturma sanatları ile hayvanlar üzerinden metaforik mesajlar verilir. Fabllar dört bölümden oluşur. Serim, düğüm, çözüm ve öğüt bölümü vardır. En ünlü eserler La Fontaine'e aittir. Masallarda olduğu gibi olağanüstü özellikler olabilir.

Masal Türü Özellikleri

1. Sözlü edebiyat ürünüdür.
2. Olağanüstü olaylara, mekanlara, karakterlere yer verilir.
3. Mutlu sonla biter.
4. İyi-kötü çatışması, haklı-haksız çatışması işlenir ve bunlar üzerinden ders verilmek istenir.
5. Beş bölümden oluşur:
Döşeme
Serim
Düğüm
Çözüm
Temenni/Dilek
6. Sadece ve rahat anlaşılır bir dili vardır.
7. -mışlı geçmiş zaman kullanılır.

Kültür Mantarı Güzel ve Çirkin

20 Mart tarihinde merakla beklediğim "Güzel ve Çirkin" filmine gittim. Emma Watson, Luke Evans ve Dan Stevens'ın başrol olarak yer aldığı bu film Disney yapımı bir film. Son zamanlarda izlediğim en güzel Disney filmiydi diyebilirim. Artık bu filmle Disney müzikal oluşturmaya yönelik büyük bir adım atmışlar. Öncelikle gerçek hikayeye sadık kalınmıştı. Emma Watson'ın sesinin bu kadar güzel olduğunu bilmiyordum. Efektlerin çok iyi olduğunu söylememe bile gerek yok. Bu filmle önemli olanın dış değil iç güzellik olduğunu anladım. Küçük büyük herkesin gitmesi gerektiği bir film olduğunu düşünüyorum.

Kültür Mantarı 39 Basamak

27 Nisan 2017 tarihinde ablamla birlikte "39 Basamak" adlı tiyatro oyununu Zorlu PSM'de izlemeye gittik. 2 senedir sahnelerde oynayan bu başarılı oyunda Engin Hepileri, Demet Evgar, Bülent Şakrak ve Okan Yalabık oynamaktadırlar. Oyun 1930'larda geçmektedir. John Buchan'ın romanından uyarlanmıştır. Başrol olan Richard bir gün tiyatroya gider ve serüven başlar. Beklenmedik olaylar onu beklenmedik yerlere sürükler. Komedi, trajedi ve aksiyonun olduğu bu oyundan biraz zevk aldım çünkü sadece 4 oyuncu vardı ve dönüp dolaşıp farklı karakterler oluyorlardı. Ama en sevdiğim oyuncuların yeteneklerini izlemek güzeldi. Sonuna doğru biraz sıkıldım ve tam olarak ne mesaj verdiğini anlayamadım. Yaklaşık 2 saat süren oyunun sonunda oyuncular şapka ve eşarplarını bizlere attılar fakat ben yakalayamadım.

Kültür Mantarı Boşnak Gecesi

7 Nisan gecesinde annemle birlikte Boşnakların yöresel ezgilerini ve danslarını sergiledikleri bir gösteriye gittik. Gösteri, Saraybosna'nın Ilıca kasabasının en eski Boşnak restaurantında sergilendi. Boşnakların geleneksel halk oyunları olan Sarajevka, Rijetka, Vrl ve Jusufe sergilendi. Jusufe oyununda Sarajevka sözleri geçtiği ve anlamı türkçe saraylı kız olduğu için sadece Boşnaklara ait olduğu söylenmektedir. Darbuka, klarnet, akordion ve gusla çalınıyordu. Gusla, gusli ya da gusle tek telli ve uzun saplı bir çalgıdır. Dansçılar, çiçek işli şalvar ve baş örtüleri takıyorlardı. Bir Boşnak olarak atalarımızın geleneklerini öğrenmek benim için çok eğlenceliydi.

Kültür Mantarı Bal-Şarap Müzesi

7 Nisan tarihinde Belgrad'ın Karlovci kasabasında bulunan şarap ve bal müzesine gittik.
Öncelikle şarap müzesi şehir merkezinin yanındaydı. Yaklaşık 270 senedir bu mahzeni ve müzeyi elinde tutan aile, çeşitli şaraplar üretmektedir. En ünlü ve nadir şarabı Bermet şarabıdır.  Sadece Voyvodina dağlarında yetişen 32 bitkiden ve yüksek alkol oranından oluşmaktadır. Bir rivayete göre Titanic'i bu şarapların batırdığı söylenir. Mahzenin yerden 18 metre altında olduğunu ve derecenin 11 le sabit tutulduğunu öğrendim. Yaklaşık 200 senelik şarapların sergilendiği bu müzede bu şaraplar bir hazine değerinde.



Diğer müze de bal müzesi. Yaklaşık 200 senelik olan bu tesis bölgenin en büyük tesisi. Eski bu müzede arıcılığın nasıl geliştiği ve tarihi anlatılmaktadır.  Sadece bir arı  kovanıyla başlayan üretimcilik şimdi ülkenin en önemli bal temincilerinden biri olmuştur. Temelde 3 tür bal üretmektedirler: mısır balı, polen balı ve propolis balı.

Kültür Mantarı Mostar'a Kültürel Bir Gezi

6 günlük gezimizde ilk durağımız Bosna Hersek’in Osmanlı İmparatorluğu’nun esintilerini taşıyan küçük şehri Mostardı. Yıllarca Osmanlı İmparatorluğu’na ev sahipliği yapmış Mostar’ın en belirgin özelliği 450 senelik köprüsü. Bu köprünün de çok ilginç bir hikayesi var. Neretva nehri o zamanlar kışın hep taşar, üstündeki bütün köprüleri yıkarmış. Bundan bıkan halk Kanuni Sultan Süleyman’a onun adı kadar anılacak bir köprü yaptırmasını istiyor. Padişah da Mimar Sinan’ı görevlendiriyor. Fakat o sırada onun başka bir işi olduğu için görevi çırağı Hayreddin devralıyor. Köprüyü çizmesi 7 sene yapılması 1 sene alıyor. Deneme olması için de başka bir yere küçük bir Mostar köprüsü yapıyor. Köprüyü yaptıktan sonra dağlara kaçıyor. Ancak 1 sene sonra geri dönebiliyor çünkü eğer köprü yıkılırsa kellesi gidecek. Ayrıca bu köprünün başka bir hikayesi daha var. Evlenecek erkek eş adayları nikahtan önce cesurluk testinden geçmek zorundadır. Eğer bu köprüden atlarsa evlenmeye hazır anlamına gelmektedir.

Senaryo Nedir?

Senaryo, sinema teknolojisinin geliştirdiği bir yazı türüdür. Senaryo, filmin kâğıt üzerindeki ilk halidir. Sinemada ya da televizyonda gösterilmek üzere, çekim için hazırlanan yazıdır. 

Sinopsis, senaryo tekniğini anlatan kitaplarda ve profesyonel sinemacılar arasındaki ilişkilerde, filmin öyküsünün 3-5 sayfalık hali için Sinopsis sözcüğü kullanılır. Fakat bu yapıyı diğerlerinden ayıran temel özelliği niceliksel değil nitelikseldir: "filmde neyin anlatılacağını" dile getiren metindir.

Tretman, kısa tarifi "filmin öyküsünün 10–15 sayfalık özeti" olan tretmanın sinopsisten asıl farkı, "filmde neyin, nasıl anlatılacağını" belirlemesidir. 

Amerikan formatı, senaryonun diyaloglarının ve sahne direksiyonlarının dümdüz aktığı formattır. Avrupa formatında ise direksiyonlar sola diyaloglar da sağa yazılır.